Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 123736 przypisów.
a ono (starop.) — tu: a oto; i oto. [przypis edytorski]
a oraz (daw.) — a równocześnie. [przypis edytorski]
a oraz (daw.) — a także. [przypis edytorski]
a oraz (starop.) — a także. [przypis edytorski]
Aornos — z gr. „bez ptaków”, czyli miejsce, ponad którym ptaki nie latają. [przypis edytorski]
aoryst — czas przeszły dokonany, występujący np. w języku greckim, staro-cerkiewno-słowiańskim i sanskrycie. [przypis edytorski]
aoryst (z gr.) — jeden z czasów przeszłych w koniugacji greckiej. [przypis edytorski]
a oto barany — midrasz uczy, że «mimo, iż Laban oddzielił wszystkie [takie owce], aby nie rodziły [jagniąt] wedle swego umaszczenia, aniołowie przyprowadzali je z trzody przekazanej synom Labana do trzody powierzonej Jakubowi», zob. Raszi do 31:10. [przypis edytorski]
A oto podobizna dziękczynnego listu — w tym miejscu w wydaniu źródłowym wydrukowano list rękopiśmienny o treści: Mistrzu! / Juliusz S. i Zocha N., którym wyjątkowo „chciało się naraz” przesyłają ci słowa wdzięczności za twe prorocze słowa „z tym najgorszy jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz” / Juliusz S. Zocha N. / Warszawa - w dniu trzecim naszego wspólnego pożycia. [przypis edytorski]
A oznacza dwór (…) zajechać przed bramę (C) — oznaczenia literowe odnoszą się do szkicu mapki załączonej w źródle w Uwagach do tekstu; tu nieuwzględnionej. [przypis edytorski]
(A) — oznakowane wielkimi literami w porządku alfabetycznym przypisy znajdują się na końcu publikacji, w części Przypiski oryginalne Lessinga w wydaniu z r. 1766, niepomieszczone w samym tekście niniejszego przekładu. [przypis edytorski]
Apacze — plemię Indian z Ameryki Płn., popularne w kulturze masowej za sprawą cyklu niezmiernie poczytnych powieści przygodowych Karola Maya (1842–1912), których bohaterem jest Winnetou, wódz Apaczów, oraz jego biały przyjaciel Old Shatterhand. [przypis edytorski]
Apacz Winnetou i Old Shatterhand — główni bohaterowie powieści przygodowych Karola Maya (1842–1912), z akcją toczącą się na Dzikim Zachodzie, bardzo popularnych w XX w. [przypis edytorski]
apage (gr.) — idź precz; tu: urwana formuła egzorcystyczna apage, Satanas: precz, Szatanie. [przypis edytorski]
apage satanas (gr.) — idź precz, szatanie (początek formuły egzorcyzmów). [przypis edytorski]
Apage satanas! (gr., łac.) — idź precz, szatanie (początek formuły egzorcyzmów). [przypis edytorski]
Apage satanas! (łac.) — dosłownie: idź precz szatanie. [przypis edytorski]
Apage, satanas! (łac.) — Odejdź, szatanie! [przypis edytorski]
apage satanas (łac. z gr.) — idź precz, szatanie; daw. formuła egzorcystyczna, przen. odmowa przyjęcia kuszącej propozycji. [przypis edytorski]
apage, Satanas (z gr.) — idź precz, Szatanie. [przypis edytorski]
apagoga — dziś popr.: dowód apagogiczny, apagoge, z gr. ἀπαγωγή: dowód nie wprost, dowód przez sprowadzenie do niemożliwości, pokazujący, że z zaprzeczenia danej tezy wynikałby wniosek sprzeczny z przyjętymi założeniami lub z jakimś zdaniem niewątpliwie prawdziwym. [przypis edytorski]
Apalachucla — ob. miasto w stanie Georgia. [przypis edytorski]
apanaż (daw.) — korzyść, przeważnie ekonomiczna, np. w formie posiadłości. [przypis edytorski]
apanaże — korzyści finansowe związane z zajmowanym stanowiskiem (tu użyte ironicznie). [przypis edytorski]
apanaże — uposażenie. [przypis edytorski]
apanaże (z fr.) — hist.: dobra ziemskie przyznawane dla członków rodziny królewskiej jako źródło utrzymania; daw. przen.: zasiłek, środki na utrzymanie. [przypis edytorski]
apanaż — pensja wyznaczona przez państwo na utrzymanie członków rodziny królewskiej. [przypis edytorski]
aparata (daw.) — sprzęty. [przypis edytorski]
aparat Kippa (chem.) — szklany przyrząd do otrzymywania niewielkich ilości gazów, złożony z trzech połączonych naczyń, ustawionych jedno nad drugim; wynaleziony przez holenderskiego aptekarza Petrusa Kippa, powszechnie używany w laboratoriach chemicznych do 2 poł. XX w. [przypis edytorski]
aparat migawkowy (daw.) — aparat fotograficzny. [przypis edytorski]
aparat — tu: maszyna, tj. samolot. [przypis edytorski]
apartamenta paradne — odpowiednie miejsca. [przypis edytorski]
aparté (fr.) — na stronie (teatr.); poufna rozmowa. [przypis edytorski]
aparté (fr.) — rozmowa na stronie, sam na sam. [przypis edytorski]
a parte ad totum (łac.) — od części do całości. [przypis edytorski]
a parte (fr.) — dziś popr.: aparté: rozmowa na stronie, sam na sam. [przypis edytorski]
apart (fr.) — szczególny. [przypis edytorski]
aparycja (z łac. aparitio: ukazanie się, zjawienie się) — tu: ktoś wyjątkowy, kto się ukazał; zjawisko. [przypis edytorski]
apasz — chuligan, drobny przestępca, osoba z paryskiego półświatka. [przypis edytorski]
apasz — chuligan, drobny przestępca, osoba z paryskiego półświatka. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
apasz — człowiek należący do przestępczego półświatka. [przypis edytorski]
apasz (daw.) — opryszek, przestępca. [przypis edytorski]
apasz (przest., z fr. apache, od nazwy plemienia Indian) — drobny przestępca działający w dużym mieście; pierwotnie: członek jednej z przestępczych band młodych ludzi, które działały w Paryżu na pocz. XX w. [przypis edytorski]
apatią — dziś forma B.lp r.ż.: apatię. [przypis edytorski]
apatia (psych.) — stan obojętności i braku zainteresowania oraz braku aktywności. [przypis edytorski]
Apaturie — trzydniowe święto ateńskie obchodzone w październiku; trzeciego dnia święta rejestrowano dzieci urodzone w ciągu roku. [przypis edytorski]
apatycznie — z obojętnością. [przypis edytorski]
Apejra — prawdop. Epir. [przypis edytorski]
apelacja (z łac.) — odwołanie. [przypis edytorski]
Apelles (gnostyk) — uczeń Marcjona, w II w. nauczał w Aleksandrii własnej doktryny, zmodyfikowanego marcjonizmu. [przypis edytorski]
Apelles (ok. 370–ok. 300 p.n.e) — najsłynniejszy malarz starożytnej Grecji, nadworny portecista Filipa Macedońskiego i Aleksandra Wielkiego. [przypis edytorski]
Apelles (ok. 370–ok. 300 p.n.e.) — starożytny malarz grecki. [przypis edytorski]
Apelles (ok. 370 p.n.e. – ok. 300 p.n.e.) — wybitny starożytny malarz grecki. [przypis edytorski]
apendicitis — popr.: appendicitis acuta (łac.), zapalenie wyrostka robaczkowego. [przypis edytorski]
Apeniny — łańcuch górski we Włoszech. [przypis edytorski]
apercepcja — postrzeganie, zrozumienie i przyswojenie sobie treści na podstawie wcześniejszego doświadczenia i wiedzy; (filoz.) świadomość samego siebie. [przypis edytorski]
apercepcja — w filozofii: postrzeganie samego siebie, postrzeganie przez umysł jego własnych stanów; w psychologii: postrzeganie połączone z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]
apercepcja — w psychologii: postrzeganie połączone z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]
apercu (fr.) — zarys. [przypis edytorski]
apercypować — w psychologii: postrzegać w połączeniu z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]
aphrodisiacum (łac. z gr.) — afrodyzjak, substancja powodująca zwiększony popęd płciowy lub wzmagająca potencję. [przypis edytorski]
Apia — daw. nazwa Peloponezu, używana zanim półwysep ten został podbity przez mitycznego króla Pelopsa. [przypis edytorski]
Apicjusz, właśc. Marcus Gavius Apicius (I w. n.e.) — autor staroż. rzym. księgi kulinarnej. [przypis edytorski]
A pies was, Żydku, znajet, szczo wy moroczyty mene gołowu. Eto doroga na Pijawki, a win wsio Ełes słual, Ełes słual (z gw. ukr.) — może pies wie, czego mi zawracasz głowę, Żydku. To droga na Pijawkę, a ten ciągle „Ełes słual, Ełes słual”. [przypis edytorski]
apioza — roślina strączkowa występująca w Azji i Ameryce Płn. [przypis edytorski]
Apis — egipski święty byk w Memfis, uważany za wcielenia Ptaha, później Ozyrysa. [przypis edytorski]
Apis (mit. egip.) — święty byk, poświęcony Ozyrysowi. [przypis edytorski]
Apis (rel.) — święty byk czczony przez Egipcjan w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa; po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]
Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa. Po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]
Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa. [przypis edytorski]
Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa; po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]
aplaudować — wyrażać uznanie, zadowolenie. [przypis edytorski]
aplauz — tu: klaka, tj. wynajęci oklaskiwacze. [przypis edytorski]
aplikant — absolwent prawa odbywający praktykę przygotowującą do wykonywania któregoś zawodu prawniczego. [przypis edytorski]
aplikant (daw.) — praktykant w pracy biurowej, adwokackiej itp. [przypis edytorski]
aplikatura — optymalny układ palców w grze na instrumencie muzycznym. [przypis edytorski]
aplikować (z łac.) — tu: narzucać się. [przypis edytorski]
aplikowany (daw.) — tu: stosujący się, odnoszący się do czego. [przypis edytorski]
aplomb (daw.) — pewność siebie. [przypis edytorski]
aplomb (daw.) — pewność siebie, śmiałość, tupet. [przypis edytorski]
aplyzja — tzw. zając morski, rodzaj ślimaka o muszli zredukowanej do niewielkiej płytki. [przypis edytorski]
apoftegmat (z gr.) — przypowieść, anegdota. [przypis edytorski]
apogea — dziś popr.: apogeum (ndm), szczytowy punkt, osiągnięcie wartości maksymalnej jakiegoś procesu. [przypis edytorski]
apohelium — najbardziej oddalony od słońca punkt orbity. [przypis edytorski]
Apokalipsa — prawdopodobnie chodzi o Apokalipsę Świętego Jana (Ap), jedyną proroczą księgę Nowego Testamentu. [przypis edytorski]
apokalipsa (z gr. apokalypsis) — objawienie, wizja. [przypis edytorski]
Apokalipsa (z gr.) — Objawienie św. Jana, ostatnia księga w kanonie Nowego Testamentu, zawierająca wizję wydarzeń towarzyszących końcowi świata. [przypis edytorski]
Apokalipsim Jana świętego — Apocalypsis, to jest dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich Mikołaja Reja, wyd. w Krakowie w 1565 r., w drukarni M. Wirzbięty. [przypis edytorski]
apokaliptycznymi skrzydły — daw. forma N.lm; dziś: (…) skrzydłami. [przypis edytorski]
apokaliptyczny pies — straszliwy, taki jak tajemnicza Bestia w Apokalipsie św. Jana, ostatniej księdze w kanonie Nowego Testamentu, zawierającej wizję wydarzeń towarzyszących końcowi świata. [przypis edytorski]
apokryf — księga biblijna, niezaliczona do kanonu ksiąg świętych. [przypis edytorski]
apokryf — księga nie włączona do kanonu Pisma św. [przypis edytorski]
apokryfy — judaistyczne i wczesnochrześcijańskie księgi religijne niewłączone do kanonu biblijnego. [przypis edytorski]
apokryfy — niekanoniczne opowieści o świętych i postaciach biblijnych a. księgi niewłączone do kanonu biblijnego. [przypis edytorski]
apokryf (z gr.: apokryphos: ukryty, tajemny) — judaistyczne i wczesnochrześcijańskie księgi religijne niewłączone do kanonu biblijnego; pierwotnie: tekst ukryty, tajemny, tylko dla wtajemniczonych, co nie oznaczało tekstu o wątpliwej autentyczności czy wręcz nieautentycznego. [przypis edytorski]
apokryf (z gr. apokryphos: ukryty, tajemny) — w starożytności: tekst tajemny, dostępny tylko dla wtajemniczonych; dziś: dawna religijna księga żydowska lub chrześcijańska niezaliczona do kanonu ksiąg świętych, także: utwór o wątpliwym lub fałszywym autorstwie. [przypis edytorski]
Apolla wóz (mit. gr.) — słońce; Apollo, bóg piękna, opiekun sztuk, zsyłający natchnienie, przebywający stale na Parnasie w otoczeniu dziewięciu Muz, syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy, patronował także jasnowidztwu, był opiekunem wyroczni, bogiem światła i słońca, nosił przydomek Febus, co z gr. (fojbos) oznacza „promienny” i bywał ze słońcem utożsamiany (choć bóstwem samego słońca był Helios). [przypis edytorski]
apollińskie kształty — takie jak greckiego boga Apolla, będącego ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]
apolliński — tu: mający piękne ciało, jak grecki bóg Apollo, będący ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]
Apollin a. Apollo — grecki i rzymski bóg piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, wróżb, patron sztuki i poezji. [przypis edytorski]
