Przypisy

C. Hesse, The Rise of Intellectual Property…, s. 35. [przypis autorski]

C. Hesse, The Rise of Intellectual Property…, s. 36. [przypis autorski]

chez nous à Paris — u nas w Paryżu (franc.). [przypis autorski]

Ch. Geiger, The influence (past and present) of the Statute of Anne…, s. 124. [przypis autorski]

Ch. Geiger, The influence (past and present) of the Statute of Anne…, s. 125. [przypis autorski]

Ch. Geiger, The influence (past and present) of the Statute of Anne…, s. 127. [przypis autorski]

chicha — Zob. Historię Inków, tom II [chicha to trunek robiony z fermentowanej kukurydzy. Indianie wystawiają go do słońca w dniach świątecznych i upijają się nim po ofiarowaniu; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

chichranie — chichotanie. [przypis autorski]

Child-Harold — bohater poematu Byrona — romantyczny poszukiwacz przygód. [przypis autorski]

Chimborazo i Jorullo — wulkany amerykańskie. [przypis autorski]

Chłopiec do bicia — Jakub I i Karol II mieli w dzieciństwie takich „chłopców do bicia”, których karano, gdy książęta nie robili dostatecznych postępów w nauce; dlatego to dla ułatwienia sobie zadania zaopatrzyłem i swego małego księcia w takiego chłopca. [przypis autorski]

chłop setny, półsiodmy stopy mierzy, a ta go strzepnęła niczym grudkę ziemi ze zapaski. (…) Słyszałam, że mocna, ale żeby aż tak… — Szajnocha w Szkicach historycznych wspomina o wielkiej sile Elżbiety pomorskiej. [przypis autorski]

(…) chłopy / Od wszystkich naszych ogromniejsze ciałem — w każdem prawie opisaniu bitwy dodają kronikarze, iż Niemcy przewyższali Litwę wzrostem i siłą; uderzenia ich kopij trudno było wytrzymać. Kiejstut, Narymund, lubo dzielni rycerze, w takich pojedynkach z siodła wysadzeni byli. [przypis autorski]

chląd — sosna. [przypis autorski]

chlastawice — błyskawice. [przypis autorski]

Chlubili się tą propagandą twórcy pozytywizmu. Po latach w pamiętnikach gorąco ją wspomina Świętochowski — [por.] A. Świętochowski, Z pamiętnika, „Wiadomości Literackie” 1931, nr 51–52. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 103; R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 136. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 114. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 117. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 119, S. Ricketson, The Birth of the Berne Union, „COLUM.-VLA J.L. & ARTS” 9 (1986), s. 3. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 121, B. Balazs, Coda: A Short History of Book Piracy [w:] Media Piracy in Emerging Economies, red. J. Karaganis, Social Science Research Council 2011, s. 409. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 146. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 154. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 156. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 162. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 175. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 17. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 198, S. K. Sell, Private power, public law. The globalization of intellectual property rights, Cambridge University Press 2003, s. 55, G. Krikorian, Access to Knowledge as a Field of Activism [w:] Access to Knowledge in the Age of Intellectual Property, red. G. Krikorian, A. Kapczynski, New York 2010, s. 65. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 199; P. Drahos, J. Braithwaite, Information feudalism. Who owns the knowledge economy, London 2002, s. 202. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 19. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 21. Na temat innych uzasadnień istnienia praw autorskich por. m.in. P. S. Menell, Intellectual Property: General Theories, [w:] Encyclopedia of Law & Economics: Volume II (2000), red. B. Bouckaert i G. de Geest; Edward Elgar: Cheltenham, UK, http://encyclo.findlaw.com/1600book.pdf, (dostęp 01.07.2014), s. 156 i n; W. Fisher, Theories of Intellectual Property, [w:] New Essays in the Legal and Political Theory of Property, red. S. Munzer, Cambridge University Press, 2001, http://cyber.law.harvard.edu/people/tfisher/iptheory.pdf, (dostęp 01.07.2014), 91; J. Hughes, The Philosophy of Intellectual Property, „Georgetown Law Journal” 77 (1988): 287. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual Property Rights. A Critical History, London 2006, s. 47. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 62. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 75. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 90. [przypis autorski]

Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 93. [przypis autorski]

Chmielnicki począł mówić — sposób obradowania na Siczy opisany jest w diariuszu Eryka Lassoty, posła cesarskiego na Zaporoże w roku 1594. [przypis autorski]

Chmielowski, tak niechętny Przybyszewskiemu, w wywodach Miriama nie widział nic przesadnego ani gorszącego — P. Chmielowski, Historia literatury polskiej, Warszawa 1900, VI, s. 278. [przypis autorski]

Chmielowski (…) w Dramacie polskim doby najnowszej (…) w autocharakterystyce młodych leży klucz do ich zrozumienia — P. Chmielowski, Najnowsze prądy w poezji naszej, s. 89–120. [przypis autorski]

chmyzek — drobne stworzenie. [przypis autorski]

Chór Crudelis Herodes (…) — proza kościelna. [przypis autorski]

choćby ludzie wszyscy wyrzekli się Chrystusa, to w niewysłowionej słodyczy komunii… — Oeuvres, t. XI, s. 382. [przypis autorski]

Choć jak się wydaje, m.in. ze względu na miejsce, w którym znajduje się ta regulacja oraz historię uchwalania tej ustawy, można przyjąć, że głównym jej celem była ochrona reputacji autorów przed rozpowszechnianiem ich utworów w wersjach zmienionych por. szerzej R. Deazley (2008), Commentary on Fine Arts Copyright Act 1862, [w:] Primary Sources on Copyright…, punkt 7. [przypis autorski]

choć zaraz — choćby i zaraz. [przypis autorski]

Chociaż, jak podaje M. Juda, przywileje miejskie należały w do rzadkości. Por. M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 5. [przypis autorski]

Chociaż zdaniem J. Loewenstein „monopole nigdy nie były instrumentem cenzury [państwowej — przyp. K.G.]”, jego zdaniem Stationers' Company rzeczywiście uzasadniało swoje istnienie chęcią pomocy w zwalczaniu herezji i buntów, jednak w praktyce niezbyt przejmowali się tą rolą, zob. J. Loewenstein, The author's due…, s. 63 i 156. [przypis autorski]

Chodź, leku, chodź… — autentyczne. [przypis autorski]

chodziły pogłoski o wieszczbie przepowiadającéj Neronowi upadek (…) pokazała się kometa (…) grożące niebezpieczeństwo okrucieństwy i prześladowaniami odwrócić — Swetoniusz [Żywot Nerona 36]. [przypis autorski]

Chodzi raczej o popędowy wyraz własnego pożądania płciowego… — Motywem zwierzęcego samca nie może być także próżność, jako pożądanie wartości. [przypis autorski]

chojna — jodła. [przypis autorski]

cholo, chino — czytaj: czolo, czino. [przypis autorski]

Chopinem, którego by można nawet nazwać jedynie kobiecym muzykiem, tak jest feministyczny — Świadczy o tym też jasno jego wizerunek. Mérimée zowie George Sand „maigre comme un clou”. Podczas pierwszego ich spotkania „ona” jest najwidoczniej samcem, „on” całkowicie samicą: on się rumieni pod jej spojrzeniem, na komplementy, którymi ona jego swym niskim głosem częstuje. [przypis autorski]

Chorał Z porady Trójcy. — Tekst i muzyka: Congr. Liter. 1635 (A. Poliński, j. w.).

Harmonizacja oryginalna.

[przypis autorski]

chorej jego żonie Julianie wielki mistrz krzyżacki posyłał (…) — [zob.] M. Baliński, Starożytna Polska, t. III, s. 213. [przypis autorski]

choroba, którą „Dziennik Kopenhaski” przed mniej więcej rokiem opisał (…) — uważam ją za gicht, który się częściowo rzucił na mózg. [przypis autorski]

choroba, która zmienia twarz w plaster miodu — ospa. [przypis autorski]

Chorobliwe uczucia zgłaszają się wówczas (…) gdy rozmyślanie owo łączy się z wyczerpującą siły pracą nóg — tym, co się studiom oddają, trudno poniechać zabawiania się na samotnych przechadzkach wyłącznie tylko rozmyślaniem. Przekonałem się jednak na sobie samym i słyszałem także od innych, których o to pytałem: że wytężone myślenie podczas chodzenia szybko nuży; za to ruch działa pokrzepiająco, jeśli się oddajemy wolnej grze wyobraźni. Zachodzi to w stopniu jeszcze wyższym, gdy podczas tego ruchu, połączonego z rozmyślaniem, prowadzimy równocześnie rozmowę z drugim; tak że wkrótce czujemy się zmuszonymi siedząco prowadzić dalej grę naszych myśli. Celem przechadzki na powietrzu jest właśnie to, by przez zmianę przedmiotów osłabić natężenie uwagi, skierowanej ku każdemu z nich z osobna. [przypis autorski]

chorzy b. ministrowie Kokoszkin i Szyngarew. Ściągnięto ich na dół, wleczono po błocie ulicznym, w końcu rozsiekano — Obu znałem, należeli do stronnictwa tzw. kadetów [tj. liberalnej Partii Konstytucyjno-Demokratycznej, powstałej podczas rewolucji 1905 roku, zdelegalizowanej dekretem Rady Komisarzy Ludowych w grudniu 1917, od skrótu nazwy „K-D” nazywanej potocznie „partią kadetów” lub „kadetami”; red. WL]. Wyróżniali się prawością charakteru i szlachetnością poglądów. Kokoszkina poznałem bliżej w r. 1905 na zjazdach ziemców. Był szczerym przyjacielem naszym i zawsze gorąco i wymownie sprawy naszej bronił. [przypis autorski]

chowierał — wietrznik [człowiek lekkomyślny i niestały]. [przypis autorski]

Chrya działaiąca — Chria activa. Rodzay mowy, który dawniey dawano w szkołach. [przypis autorski]

Chrystus nauczał, według Towiańskiego… — Tretiak w artykule o Towiańskim w Sto lat myśli polskiej. [przypis autorski]

chrześcijańskie sekty, które próbowały ochrzcić Płazy, powołując się na słowa Pisma: „Idźcie na cały świat i nauczajcie wszystkie narody”. W tym kontekście po raz pierwszy wypowiedziano, że Płazy są jakby narodem — także wspomniana już katolicka modlitwa w intencji Płazów nazwana była Dei creatura de gente Molche: „Boże stworzenia narodu Płazów”. [przypis autorski]

Chrześcijaństwo ma w sobie wszystkie prawdy reformatorów społecznych, a nic z ich złudzeń… — ibid., s. 399, Les causes de la misére; Oeuvres, VII, 281. [przypis autorski]

Chrześcijaństwo zachowało własność jako materiał do ofiar, jako warunek do wyzbywania się z niej… — Oeuvres, t. VII, por. rozprawa Les origines du socialisme, s. 224–227. [przypis autorski]

chrzypota — kaszel. [przypis autorski]

Ch. Timm, podaję za: K. Zaradkiewicz, Instytucjonalizacja wolności majątkowej…, s. 335. [przypis autorski]

chudoby (gw., daw.) — dobytku. [przypis autorski]

chudziara — chuda, cherlaczka. [przypis autorski]

chudziara — chudy. [przypis autorski]

chwalidupa — samochwał. [przypis autorski]

Chwalił Rostanda, że „otworzył szarą przędzą pleśni od dawna zasnute okno i wpuścił przez nie powiew świeżych prądów po stęchliźnie szpitalnej jaką daje literatura modernistyczna” itd. — Cytaty te przepisuję dosłownie z książki Kotarbińskiego W służbie poezji i sztuki, gdzie przytoczone są zupełnie poważnie… Poczciwy Józefek! [przypis autorski]

chwat — siła. [przypis autorski]

chwile natchnienia — termin ten, nadużyty w tzw. „górnolotnym” znaczeniu, został niesłusznie ośmieszony. Natchnienie bywa we wszystkich sferach działalności ludzkiej. Poza wyjątkowym napięciem wszystkich władz „ducha i ciała” (skróty) polega ono na pewnym skumulowaniu przeszłości. O ile przeszłość ta nie została odpowiednio przeżyta, moment natchnienia musi być zmarnowany. [przypis autorski]

chycił (gw.) — chwycił. [przypis autorski]

chylądzią — chyłkiem. [przypis autorski]

chylat — suknia honorowa, którą sułtan obdarza wielkich urzędników państwa. [przypis autorski]

chyta (gw.) — chwyta. [przypis autorski]

Ciała, które są źródłem emisji tego rodzaju, nazwałam radioaktywnymi — [por.] P. Curie i M. Curie, „Comptes rendus”, 18 lipca 1898. [przypis autorski]

Ciała stałe z promieniotwórczością wzbudzoną przez aktyn tracą ją podobnie (…) — [por.] Debierne, „Comptes rendus”, 16 lutego 1903. [przypis autorski]

ciało całe nosi miano księcia — tak w Wenecji nadaje się kolegium tytuł najjaśniejszego księcia, nawet gdy doża w nim nie zasiada. [Serenissima Signoria, kolegium złożone z dziewięciu członków, które stanowiło radę przyboczną doży. Doża nie mógł bez Signorii przedsięwziąć żadnego aktu o charakterze rządowym; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

ciarachy, plewy — ciarachy są to grubsze odpadki, wygrabywane przy młóceniu zboża, więc kłoski, obtrącone cepami, rozmaite ziela i chwasty; plewy zaś to odpadki drobniejsze, otrzymane przy wianiu lub młynkowaniu zboża. Tak ciarachy, jak plewy, stanowią lepszą i pożywniejszą paszę niż czysta słoma, zwana karmą. [przypis autorski]

ciarastwo — lichota. [przypis autorski]

ciarchę — ciężar. [przypis autorski]

Ci bowiem trzymali się, według słów jego, taktyki oportunistycznej — por. A. Begey, ed. A. Favero, S. E. Mgr. L. P. Passavalli, Milano, 1911, s. 8. [przypis autorski]

Cichy jubileusz — pisane w r. 1923. [przypis autorski]

cię? (gw.) — widzicie go?! [przypis autorski]

ciejbe — jak gdyby. [przypis autorski]

Ciekawy i znamienny jest rodowód tego efektu z „Tragedyą Danta”, którym J. Klaczko kończy swą książkę, niby uroczystym epilogiem i zarazem ostateczną formułą geniuszu poety. Owoż, popierwsze, charakterystyka Danta jako kosmopolity jest dziełem Wegelego, co zresztą autor Wieczorów Florenckich przyznaje, ale tenże Wegele jest także ojcem pomysłu o tragiczności w losach idei Danta, czego z wielką — mniemam, ujmą dla prawdy i ścisłości — Klaczko nie zaznaczył. Godzi się wszakże objaśnić, że znakomity dziejopis niemiecki rozumie doskonale i uznaje całkowicie, iż ta idea imperium rzymskiego, którą wyszkicował Dante, nie ma w sobie nic prawdy, nie jest zgoła historyczną, jest mystyczną i właśnie jako taka i jako własna fikcya — dodam od siebie — podatną do wszelkich utopii (W. 356–7). Może więc być mowa jedynie o tragiczności tkwiącej w spełznieniu planu odbudowania światowładczej i wedle Danta opatrznościowej Romy. Lecz Roma – to tylko forma idei dantejskiej. Duch jej przetrwał niespożycie. Sam Wegele znakomicie osłabia i nawet do zera sprowadza w innych miejscach swego cennego dzieła to, co wyrzekł był o sprzeczności owej. Powiada bowiem trafnie, że Dante wolał okupić jedność Włoch (dodajmy — i ludów) małem ustępstwem dla obcego monarchy niż oddać je, jak przeciwnicy na poćwiertowanie przez własnych witeziów. Lecz nawet ten obezwładniony gdzieindziej motyw Wegelego można uważać prawie za lapsus calami, a więc za cóś niegodnego bynajmniej naśladownictwa. Całkiem też słusznie wykrzyknie Witte z powodu dzieła Wegelego i zarzutu, że Dante popełnił błąd „Jeżeli to było niedorzecznością (szukanie w światłem, przez Boga zesłanem, cesarstwie ratunku na tyranię dynastów i plebsu) — no, to, zaiste, jedną z najszlachetniejszych — niedorzecznością, którą z nim dzielili najlepsi i najrozumniejsi jego współcześnicy i najgorętsi patryoci (Witte tom I 77). Jakoż sam Wegele woła: „Ale dokąd wiódł drogowskaz przyszłości, to dostrzegł Dante swym orlim wzrokiem, i ta myśl stanowi właściwe, plenne ziarno wszystkich jego scholastycznych i mystycznych wywodów. „Pokój, Wolność i Sprawiedliwość” — toć to są ostatecznie najwyższe wymagania, które państwo i po dzień dzisiejszy sobie stawia”. Autor Wieczorów zaś umiłował sobie „stylowe” traktowanie Danta, jako wielkiego zjawiska „gotyckiego”; „tragedya” bezowocności pomogła więc zamknąć je (żeby snadź nie zepsuć stylu) w granicach epoki gotyckiej. Sądzę, że wielki utopista przyszłości — nie przeszłości — wolałby prędzej, aby pisma jego potraktowano ogniem, niż tym archaicznym złotym pyłem mumii. [przypis autorski]

ciemność — „Ponieważ nie mamy boju przeciwko krwi i ciału, ale przeciwko księstwom i mocarstwom, przeciwko dzierżawcom świata tych ciemności…” (Do Efezów, VI 12) [dzisiejszy przekład odpowiedniego fragmentu Listu do Efezjan z Biblii Tysiąclecia brzmi: „Nie toczymy bowiem walki przeciw krwi i ciału, lecz przeciw Zwierzchnościom, przeciw Władzom, przeciw rządcom świata tych ciemności, przeciw pierwiastkom duchowym zła na wyżynach niebieskich”, Ef 6:12; red. W.L.]. [przypis autorski]

ciemrawa — nieporadna. [przypis autorski]

Cień chorej… — niektóre ludy Oceanii wierzą, że cień ludzi bliskich śmierci ulega skróceniu. [przypis autorski]

Cieniu Owidyuszowy, natchnij mię (…) bez Owidyuszowego nauczania — Owidyusz był twórcą dzieła p. t. Sztuka kochania (Ars amandi). [przypis autorski]

ciepać się — rzucać się. [przypis autorski]

ciepciuch — człowiek o słabym charakterze. [przypis autorski]

Ciepła kula lub zimna stal — palla calda u farru freddu, bardzo używane wyrażenie korsykańskie. [przypis autorski]

cierkać — ćwierkać. [przypis autorski]

cierpiał (…) na niedosyt pieszczoty matczynej — Potwierdzając chłodne stosunki, jakie panowały między Janem Sobieskim a jego matką, prof. Battaglia upomina się o zanotowanie pierwszej miłości Sobieskiego do jakiejś szlachcianki, którą młody Jan koniecznie chciał zaślubić. Matka sprzeciwiła się stanowczo i postarała się, aby ukochaną syna wydano czym prędzej za mąż za kogo innego; stąd żale; [Battaglia, Otto Forst de (1889-1965), pol. historyk i krytyk literacki pochodzenia austriacko-włoskiego; w marcu 1938 r. opublikował w „Przeglądzie Powszechnym” artykuł Brązowienie Marysieńki, będący odpowiedzią na publikację biografii żony Sobieskiego autorstwa Boy'a Żeleńskiego; Red. WL.]. [przypis autorski]

Cierpienie pochodzi „zawsze i w każdym razie z niezgody (…) boleje nasze ja niepogodzone z resztą świata — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 32. [przypis autorski]

cierpota — cierpienie. [przypis autorski]

Cieszmy się w Panu! — Hasło uczt zakonnych owego wieku. [przypis autorski]