Przypisy

Herod wchodzi z lewej (…) — ceny z Herodem są kompilacją różnych tekstów kantyczkowych i kolędniczych, odpowiednio przestylizowanych i uzupełnionych dodatkami mojego pióra. Najwyraźniejsze reminiscencje: Szopki Krakowskiej (O. Kolberg, Lud V, i Dr. J. Krupski), Dialogu ze wsi Dudy puszczańskie (1870, O. Kolberg, Mazowsze IV, str. 111–114), Szopki Warszawskiej (O. Kolberg, Mazowsze I, nr 21) i strofy 6-tej Dialogu na B. Narodz. mieszczan przeworskich (A. Saloni, Lud łańcucki, str. 27–30). [przypis autorski]

Herodyusz — ptak wymieniony w Deuter. XIV, 16 (przez Wujka pozostawiony w formie herodyon), jak się zdaje, gatunek bociana. [przypis autorski]

herold — tu: wysłannik królewski. [przypis autorski]

Hervas o każdej z tych nauk napisał jeden tom (…) — Roku 1780 eksjezuita hiszpański nazwiskiem Hervas, wydał w Rzymie dwadzieścia tomów in quatro, obejmujących zupełne traktaty o różnych naukach. Pochodził on z rodziny naszego Hervasa. [przypis autorski]

Hervas (…) uznał światło za kwas (…) jednym z żywiołów kwasu uniwersalnego — Hervas umarł około roku 1660, jego wiedza w zakresie fizyki była więc ograniczona.Kwas uniwersalny Hervasa przywodzi na myśl ów pierwiastkowy kwas, o którym wspomina Paracelsus. [przypis autorski]

Hesperus — Gwiazda wieczorna Wenera [tj. Wenus; red. WL]. [przypis autorski]

het (gw.) — tam daleko. [przypis autorski]

Hexe (niem.) — czarownica. [przypis autorski]

H. G. Henn, The Compulsory License Provisions…, s. 35. [przypis autorski]

hierofanta — naczelnik kultu misteriów greckich. [przypis autorski]

Hierozolimitana — mieszkanka Jerozolimy, niewiasta jerozolimska. [przypis autorski]

Hindusi są z natury wyzuci z odwagi — Stu żołnierzy europejskich, powiada Tavernier, pobiłoby bez trudu tysiąc żołnierzy hinduskich. [przypis autorski]

histeryczne wizjonerki — Histeria jest główną przyczyną wyższych dążeń bardzo wielu wybitnych niewiast. Ale zwykłe jej, do patologicznych ekscesów ciała ograniczone pojęcie jest zbyt ciasne; w drugiej części postaramy się sprawę tę rozpatrzyć (rozdział XII). [przypis autorski]

Historia Angeliki została tak postawiona technicznie (…) równowagi być nie może — K. Troczyński, Od formizmu do moralizmu, Poznań 1935, s. 23. [przypis autorski]

Historia de Domini Nativitate — Historia o Bożym Narodzeniu. [przypis autorski]

historia Mancocapa lub wód Titicaca — Zobacz Historię Inków. [przypis autorski]

historia owego kartagińskiego pilota, który, widząc zbliżający okręt rzymski, osiadł na mieliźnie, aby nie pokazać mu drogi do Anglii — nagrodził senat kartagiński. [przypis autorski]

Historia Płazów — por. G. Kreuzmann, Geschichte der Molche; Hans Tietze, Der Molch des XX. Jahrhunderts; Kurt Wolff, Der Molch und das deutsche Volk; Sir Herbert Owen, The Salamanders and the British Empire; Giovanni Focaja, L'evoluzione degli anfibii durante il Fascismo; Léon Bonnet, Les Urodèles et la Société des Nations; S. Madariaga, Las Salamandras y la Civilización i wiele innych. [przypis autorski]

Historię rozwoju fonografii i przemysłu muzycznego można prześledzić m.in. w M. Kominek, Zaczęło się od fonografu… s.34 i n., Kraków 1986, R. Sanjek, American Popular Music and Its Business: The First Four Hundred Years: Volume III, from 1900 to 1984, New York 1988, A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, Warszawa 2010, s. 214 i n. [przypis autorski]

Historycy literatury niemieckiej proponują dziś (…) nazwę (…) Jugendstil — Np. V. Klotz, Jugendstil in der Lyrik, „Akzente” 1957; E. Klein, Jugendstil in deutscher Dichtung, Köln 1958; C. David, Stefan George und der Jugendstil, w: Formkräfte der deutschen Dichtung vom Barock zur Gegenwart, Göttingen 1963. Por. też J. Hermand, Jugendstil, ein Forschungsbericht, „Deutsche Vierteljahrschrift für Literaturwissenschaft und Geistesgeschichte” 1964, nr 1–2. [przypis autorski]

Historyczne. [przypis autorski]

Historyczne. [przypis autorski]

Historyk rosyjski, Paweł Mielgunow (…) ogłosił w r. 1924 książkę pt. „Czerwony Terror” — Krasnyj tierror, Berlin, wyd. Wataga. [przypis autorski]

Hither, unheralded by voice of fame… — Nieobwoływana przez stugębne wieści, przybyłaś do nas tylko jako piękna cudzoziemka, więc zwykłym tylko przyjęliśmy cię początkowo powitaniem. Okazaliśmy ci naszą sympatię nie jako artystce, którą lud nasz zna, ale patrzyliśmy na ciebie tylko jako na nowicjuszkę. Patrz, jaka zmiana teraz! Od owej pamiętnej nocy tylko twój cudowny talent pozostaje na widowni. Pomimo kajdan obcego ci języka, zazdrością otoczyliśmy już twój nieporównany talent. Zachwyceni, wyznajemy twe zwycięstwo tym większe, te nieprzewidziane. Więc zachowaj teraz twój kraj w pamięci, ale Ameryka ogłasza cię już za swoją własność. [przypis autorski]

hołodryga — hultaj. [przypis autorski]

Hołowczyce, Droboły i Czubajowka — dla tych to snadź wiosek w powiecie pińskim starał się o plebanię trocką w 1788 sławny historyk polski Adam Naruszewicz rodem Polesianin (obacz: Znakomici mężowie polscy, przez J. Bartoszewicza, s. 50). Nie wiedząc o tém polskiém uposażeniu trockiéj parafii, nie mogliśmy pojąć, o jakich tu Trokach mowa i rumieniliśmy się naszéj niewiadomości o probostwie trockiém czyniącém rocznie 30 000 dochodu i leżącém całkiem w powiecie pińskim; aż zajrzenie do kroniki kościelnéj trockiéj oświeciło nas. Nie dziwimy się, napotykając nieraz u literatów warszawskich małą znajomość rzeczy litewskich; ale kiedy taki historyk jak p. Julian Bartoszewicz Troki przenosi na Poleś, to już uważamy za niedarowaną niebaczność. [przypis autorski]

Homerowi (…) nie mogła być obcą perspektywa (…) szpiegi znajdowali się nieco dalej od innych figur — odnosi się to do dotyczących wierszy Homera, opisujących tarczę np. „Nieco opodal przysiadło z narodu dwoje na warcie” (szpiegi) albo „Nieco opodal Keryksy pod drzewem gotują wieczerzę (…)”. [przypis autorski]

homestead — Po polsku można by to przełożyć: „bezpieczeństwo domowego ogniska”. Na mocy tego prawa majętność staje się współwłasnością żony i dzieci, zatem nie może być w razie bankructwa męża ani odjęta rodzinie, ani sprzedana za długi. [przypis autorski]

Homo divinus — boski człowiek. [przypis autorski]

homo vulgaris — pospolitak. [przypis autorski]

honor, czyli cnotę przykrojoną na użytek królów — człowiek przysparza sobie honoru w r. 1620, powtarzając bez ustanku i możliwie służalczo: „Mój król i pan” (obacz pamiętniki pp. de Noailles, de Torcy i wszystkich ambasadorów Ludwika XIV). To zupełnie proste: zwrotem tym wyraża stanowisko, które zajmuje wśród poddanych. Stanowisko to, które otrzymał od króla, zastępuje w uważaniu i czci ludzkiej stanowisko dane w starożytnym Rzymie przez opinię obywateli, którzy widzieli go walczącego nad Trazymenem i przemawiającego na forum. Niszcząc próżność i jej fortyfikacje, które ona zowie konwenansami, czyni się wyłom w monarchii absolutnej. Walka między Szekspirem a Racine'em jest tylko jedną z form walki między Ludwikiem XIV a Konstytucją. [przypis autorski]

honorny (gw.) — z honorem, dumą. [przypis autorski]

hoptaś — kot. [przypis autorski]

Horka — planeta Saturn. [przypis autorski]

„Horlizm”: dlatego, bo życie jest tylko wtedy prawdziwe, gdy jest przedstawione jako wariackie — K. Irzykowski, Dzienniki (rękopis, wiosna 1897). Wobec tego Irzykowski zamierzał „Życiu” Przybyszewskiego przeciwstawić czasopismo literackie o następującej praktyce redakcyjnej i „programie” ideowym: „W czasie, kiedy w Krakowie powstało »Życie«, ja i kilku moich przyjaciół zamierzaliśmy we Lwowie założyć czasopismo literackie, oparte na całkiem innych, zupełnie oryginalnych podstawach. Miało się ono nazywać »Meteor«, a wychodzić tylko jeden rok, ale przez ten czas zupełnie usprawiedliwić swoją nazwę; miało zamieszczać oprócz utworów i artykułów literackich także rozmyślania z warsztatu poetyckiego, wzajemne krytyki i plany dzieł, sny, bezimienne spowiedzi i listy rzeczywiste (w pierwszym numerze np. miał dać swą spowiedź pewien niedoszły samobójca, który niedawno na dobre już odebrał sobie życie), w ogóle »Meteor« miał stać w ścisłym związku z tajemnicami praktycznego życia. Współpracownicy mieli pisać bezimiennie i nie brać żadnych honorariów; treść i wartość pisma miały rosnąć z każdym numerem, a w ostatnim spodziewaliśmy się znaleźć na jakichś zawrotnych, niespodziewanych wyżynach, wymagających kto wie, czy nie np. »samobójstwa całej redakcji«. Zamiast »Meteora« dostała Polska »Życie«”. (Czyn i słowo, s. 126–127). [przypis autorski]

Hor-set — Planeta Jowisz. [przypis autorski]

hounds — szumowiny. [przypis autorski]

hrabia Arrigo bel Missere — umarł około r. 1000; powiadają, że przy jego śmierci dał się słyszeć w powietrzu głos, który śpiewał te prorocze słowa: E morto il conte Arrigo bel Missere/ E Corsica sarà di male in peggio. [Nie żyje hrabia Henryk, piękny pan, Korsyka ze złej stanie się gorsza; „bel Missere” to przydomek, jaki nosił Arrigo Colonna, szósty hrabia Korsyki; red. WL]. [przypis autorski]

Hrabia de Bushy — postać rycerska z jednego z królewskich dramatów Szekspira, z walk między Anglikami a Francuzami. [przypis autorski]

hrabianka Dembińska — starsza to córka Urszuli z Morsztynów Dembińskiej, starościny wolbromsklej, która w 1792 toną Tadeusza Czackiego została. Jan Świdziński ożenił się parę lat później z hrabianką Jabłonowską. [przypis autorski]

hrudi — piersi. [przypis autorski]

hrymnąć — upaść, runąć. [przypis autorski]

http://de.wikisource.org/wiki/Gesetz_betreffend_das_Urheberrecht_an_Werken_der_Literatur_und_der_Tonkunst (dostęp 11.02.2014), § 11. [przypis autorski]

http://en.wikipedia.org/wiki/International_Copyright_Act_of_1891, D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 165. [przypis autorski]

http://en.wikipedia.org/wiki/Music_box [przypis autorski]

http://pl.wikipedia.org/wiki/Fonograf (dostęp 18.04.2014). [przypis autorski]

http://pl.wikipedia.org/wiki/Frederick_Scott_Archer, F. Kawohl (2008), Commentary on the German Copyright Acts 1876, [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 11.12.2013) punkt 5, A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, Warszawa 2010, s. 220. [przypis autorski]

http://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_Chuzzlewit. [przypis autorski]

http://www.etymonline.com/index.php?term=genius&allowed_in_frame=0, (dostęp 11.02.2014). [przypis autorski]

http://www.etymonline.com/index.php?term=royalty (dostęp 11.02.2013); G. S. Brown, After the fall: the chute of a play, droits d’auteur and literary property in the Old Régime, FHS, 22 (1999), s. 490. [przypis autorski]

http://www.napoleon-series.org/research/government/france/penalcode/c_penalcode3b.html, (dostęp 16.02.2014). [przypis autorski]

http://www.wipo.int/about-wipo/en/history.html [przypis autorski]

http://www.wipo.int/export/sites/www/freepublications/fr/copyright/120/wipo_pub_120_1893_11.pdf, (dostęp 13.02.2014). [przypis autorski]

huby — fałdy. [przypis autorski]

Hugon z klasztoru św. Wiktora — (w Paryżu), ur. 1096, um. 1141, stał na czele szkoły w owym klasztorze i nadał jej na dłuższy czas kierunek skrajnie mistyczny. Napisał m.in. De Sacramentis christianae fidei, Eruditio didascalica, De arca Noe morali, de arca Noe mystica, de vanitate mundi. [przypis autorski]

huragan — jest to wyraz amerykański urikan, i oznacza straszliwą burzę tropikową. Ponieważ znajomy powszechnie w Europie, użyliśmy go zamiast wyrazów arabskich Semum, Serser, Asyf itp. w znaczeniu wichru albo trąby powietrznej, zasypującej niekiedy całe karawany. Persowie nazywają go Girdebad. [przypis autorski]

hutorzyć — mówić półgłosem. [przypis autorski]

hydraulika — nauka o zastosowaniu siły wody i jej ruchu. [przypis autorski]

hydraulika — o zastosowaniu ruchu wody i praw siły ciśnienia. [przypis autorski]

hyl — wzgórze. [przypis autorski]

hymy — pyszny, dumny. [przypis autorski]

hypochondria vaga — w odróżnieniu od topicznej (hypochondria abdominalis). [W Streit der Facultäten jest „intestinalis”. Abdominalis znaczy brzuszny. Intestinalis pochodzi od łacińskiego intestina tj. wnętrzności. Topiczny znaczy miejscowy. Szłoby tu zatem o różnicę między hipochondrią wędrującą (vaga), gdy śledziennik co chwila gdzie indziej lokalizuje rzekomą chorobę, a hipochondrią miejscową, gdy ją lokalizuje w pewnym miejscu, np. we wnętrznościach. Współczesna medycyna, o ile mi wiadomo, różnicy tej już nie uwzględnia, a hipochondrię uważa za chorobę umysłową; przyp. tłum.] [przypis autorski]

Hyrkańskie Syrty i pustynie Jazygów — Hyrkania była pod brzegiem Kaspijskiego Morza, blisko Partii. Pustynie Jazygów między Dnieprem a Donem. [przypis autorski]

iacta est alea — „Kość rzucona!”, słowa Juliusza Cezara przesadzającego Rubikon. [przypis autorski]

iakie rozrządzenie domu, gospodarstwa, dzieci i samych nawet rozrywek zastałem, opiszę ieżeli mi czas pozwoli — w drugim tomie przypadków moich. [przypis autorski]

I am using the words religion and magic according to Sir James Frazer's distinction (see Golden Bough, vol. I). Frazer's definition suits the Kiriwinian facts much better than any other one. In fact, although I started my field work convinced that the theories of religion and magic expounded in the Golden Bough are inadequate, I was forced by all my observations in New Guinea to come over to Frazer's position. [przypis autorski]

Ibidem, s. 122. [przypis autorski]

Ibidem, s. 125. [przypis autorski]

Ibid. [przypis autorski]

Ibsen, Gladstone, Munch (…) jeżeli to wszystko nie skończy się na kobiecie, jestem gips — J. A. Kisielewski, W sieci. Karykatury, Warszawa 1956, s. 180–181. Pozycji Kisielewskiego na tle modernizmu i dziejów scenicznych jego komedii dotyczy kompetentne studium Romana Taborskiego „W sieci” i „Karykatury” (w tomie: Trzech dramatopisarzy modernistycznych. Przybyszewski, Kisielewski, Szukiewicz, Warszawa 1965, s. 68–101). Warto też pamiętać opinię Przybyszewskiego na temat W sieci Kisielewskiego. Zdaniem Przybyszewskiego autor odmalował „Kraków kiepskiego fin-de-siecle'u, lichego blichtru wiedeńskiej secesji i altenbergowskiego snobizmu, a równocześnie bohaterskich wysiłków, by się »z sieci« starego Krakowa wyzwolić”. Por. S. Helsztyński, J. A. Kisielewski i St. Przybyszewski w 1901 roku, „Ruch Literacki” 1937, nr 6, s. 118. [przypis autorski]

Ibsen jest na wskroś dziecięciem swego otoczenia (…) pogardą dla obłudy — J. Wojewódzki, Ibsen w Anglii, „Prawda” 1893, nr 33, s. 392. [przypis autorski]

I cannot follow Professor Seligman in his use of the word currency, which is not very clearly defined by him. This word can be correctly applied to the armshells, spondylus discs, big polished blades of green stones, etc., only if we give it simply the meaning of „objects” or ”tokens of wealth”. Currency as a rule means a medium of exchange and standard of value, and none of the Massim valuables fulfil these functions. [przypis autorski]

I cannot tell what sort of influence this would be, exercised by a sister over her brother in Dobu. I do not even know whether, in that district, there obtains the same taboo between brother and sister as in the Trobriands. [przypis autorski]

Ich ciała wyglądały jak zamarzłe posągi; widok wstrząsający — Mielgunow, op. cit., s. 86. [przypis autorski]

Ich erstaunte, als ich fragte, was es für Bücher wären, und sie mir antwortete — Man sieht sich genötigt, diese Stelle des Briefes zu unterdrücken, um niemand Gelegenheit zu einiger Beschwerde zu geben. Obgleich im Grunde jedem Autor wenig an dem Urteile eines einzelnen Mädchens und eines jungen unsteten Menschen gelegen sein kann. [przypis autorski]

i chociaż życie nasze nic nie warte: evviva l'arte! — K. Tetmajer, Poezje, S. II, s. 46. [przypis autorski]

Ich verweise hier ganz besonders auf das Schriftchen von Ola Hansson über Friedrich Nietzsche, meiner Meinung nach bei weitem das Beste und Feinste, was über Nietzsche geschrieben wurde. [przypis autorski]

I chwyciłaś mnie w Twe ramiona (…) czas sam siebie w ogon gryzie, bo się rozpostrzeć nie może — S. Przybyszewski, Requiem aeternam, s. 57. [przypis autorski]

I czuje sercem, że tu na tej ziemi (…) Jako się patrzą lodowe księżyce — W. Orkan, Z tej smutnej ziemi, Lwów 1902, s. 107. [przypis autorski]

Idęć ja, biedna Maryja (…) Byt w tej kurzawie tonie — J. Kasprowicz, Dzieła, IX, s. 179, 180. Rzadkie powieściowe zużytkowanie tego modernistycznego dążenia w bezkres znajdujemy w wędrówce Salki poprzez tknięty głodem i zarazą kraj w Pomorze. Opis tej wędrówki mimo momentów naturalistycznej grozy jest zupełnie pozbawiony realizmu, proporcji, jakich by się domagała powieść, jest jakby przeniesieniem Marii Egipcjanki w Gorce. Jedno wykroczenie przeciwko realizmowi, najmocniej świadczące o modernistycznym pochodzeniu tej pielgrzymki, szczególnie warto podkreślić. Oto Salka wędruje w podgórskich, wyschniętych i jałowych okolicach, „aże wreszcie, przemierzywszy słabymi kroki wszerz cały kraj nędzy, stanęła nad wielką wodą-rzeką… Nadziei wykłuty wzrok posłała na brzeg drugi — i wzrok ten zgasł od razu na wieki. Za rzeką-wodą wielką — noc wisiała. Szedł od tej nocy wiew zimny z zaciągami zgniłymi zarazy, jak od zepsutych ciał”. W przemierzanych przez Salkę, a Orkanowi dobrze znanych okolicach nigdzie taka rzeka nie płynie i płynąć nie może, ale znaleźć się ona musiała w Pomorze, bo nie obejdzie się bez niej modernistyczno-nastrojowy krajobraz. [przypis autorski]

Idę ja spełniać w pracy i pocie… — [Chomiakow, Pracownik], przekład dosłowny. [przypis autorski]

ideą bezlitosną, która wiecznie dręczy człowieka, każe mu gardzić wszystkim, co zna… — Oeuvres, t. I, s. 69. [przypis autorski]

ideę arystokratyzmu, jako reprezentanta siły — [Komentarz autora z Uwag.] Ciekawe to, że np. [w rozdziale I, we fragmencie: „Robert (…) siebie samego zaś miał za »naturę arystokratyczną«”, delikatną, trochę chorą”] występuje arystokratyzm jako słabość, u Strumieńskiego zaś mamy wahania: chcąc dostosować się do szablonu zdrowotnego, uważa, że zdegenerowanie Strumieńskich może się przerzuciło na niego ([rozdział VIII: „(…) pochodził bowiem z rodziców prostaków, którym nic nie miał do zarzucenia, ale może degeneracja Strumieńskich przerzuciła się na niego?”]), potem zaś uważa tę samą rodzinę za dobrą, starą rasę ([rozdz. VIII: „mógł siebie uważać za jeden z tych świeżych soków, którymi się zasila stara, dobra rasa”]). W jednym i drugim razie zawadza mu to, że nie jest ich synem. [przypis autorski]

ideę o ogóle wszelkiej realności postaciujemy (…) potem, za pośrednictwem wspomnianej już transcendentalnej mrzonki, zamienia się na pojęcie jakiejś rzeczy, stojącej na szczycie możliwości wszech rzeczy i dającej realne warunki do ich wyczerpującego określenia — ten ideał jestestwa najrealniejszego ze wszystkich, chociaż jest tylko wyobrażeniem, zrazu zostaje tedy realizowanym, tj. zamienionym na obiekt, a potem upostaciowanym, w końcu, wskutek naturalnego dążenia rozumu do wykończenia jedności, nawet uosobionym, jak to niebawem zaznaczymy; kierownicza bowiem jedność doświadczenia polega nie na samych zjawiskach (zmysłowości tylko), lecz na powiązaniu ich rozmaitości przez rozsądek (w apercepcji); stąd jedność najwyższej realności i wyczerpująca określność (możliwość) wszystkich rzeczy zdaje się tkwić w jakimś najwyższym rozsądku, a zatem w jakiejś umysłowości [Intelligenz]. [przypis autorski]

Idee, które kierowały życiem, zeszły, powiedziałby tu Gustave Le Bon, do ciemnego nekropolu, w którym spoczywają zmarli bogowie — por. G. Le Bon, Lois psychologiques de l'évolution des peuples, Paris, Flammarion, wyd. XVII, s. 149. [przypis autorski]

Idee w znaczeniu: wynalazki. [przypis autorski]

Identification Publica — Tożsamości Publicznej. [przypis autorski]

idrott — znaczy czyn bohaterski, dzieło bohaterskie lub szlachetne ćwiczenia fizyczne. [przypis autorski]

Idzie o dobre rozróżnienie odnośnych praw obywateli i zwierzchnika — uważny czytelniku, nie śpiesz się z oskarżeniem mnie tutaj o sprzeczność. Nie mogłem jej uniknąć w terminach z powodu ubóstwa języka; lecz poczekaj. [przypis autorski]

Ignacy Fik przeciwny był wszelkim w ogóle schematom periodyzacyjnym i na sprawę pokolenia także zapatrywał się sceptycznie — [por.] I. Fik, Linia podziału w literaturze, „Pion” 1938, nr 51–52. [przypis autorski]

ignava ratio (łac.: ospalstwo rozumu) — tak nazwali starożytni dialektycy zdradnik [sofizmat] w ten sposób brzmiący: Jeżeli los przeznaczył ci, że z tej choroby wyzdrowiejesz, to tak się stanie, czy wezwiesz lekarza czy też nie. Cyceron powiada, że ten sposób wnioskowania stąd ma swą nazwę, że jeżeli się za nim pójdzie, to nie będzie już zgoła zastosowania rozumu w życiu. To jest powodem, że sofistyczne dowodzenie czystego rozumu tą samą nazwą oznaczam. [przypis autorski]

I have dealt with the subject of garden work in the Trobriands and ith its economic importance more fully in an article entitled The Primitive Economics of the Trobriand Islanders in „The Economic Journal”, March, 1921. [przypis autorski]

I have given a more detailed description of this process which I had often opportunities to observe among the Mailu on the South coast. I never saw the making of an armshell in the Trobriands, but the two processes are identical according to detailed information which I obtained. (Compare the monograph on The Natives of Mailu by the Author, in the „Transactions of the Royal Society of S. Australia”, 1915, pp. 643-644. [przypis autorski]

I have not seen the site of Suloga myself. Interesting details are to be found in The Melanesians of Professor Seligman, who visited the spot himself, and who has collected a number of specimens in the locality, as well as many data about the production of the blades. Op. cit., pp. 530-533. [przypis autorski]

i inni (…) — Watson, Percival, Spallanzani, a przede wszystkim biskup de Landaff; patrz Badania chemiczne, tom V (E.A.P.). [przypis autorski]

i jakaś dziwna mię pochwyca, bez brzegu i bez dna tęsknica, niewysłowiony żal — K. Tetmajer, Poezje, s. 105. [przypis autorski]

(…) i już nigdy nie rozpacza — Rozpacza, w sferze ciał znaczy także: rozstępuje, rozdziela, rozciela. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting, Berlin (1785), Primary Sources on Copyright… [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 11. [przypis autorski]

I. Kant, On the Unlawfulness of Reprinting…, ch. 1 p. 13. [przypis autorski]